Tarihte Sünnet

Tarihte Sünnet in ilk defa ne zaman yapıldığı bilinmemektedir.

Tarihte Sünnet

Dünyada yaklaşık 15.000 yıldır, tarih öncesi dönemlerinden beri sünnet uygulanmaktadır. Sünnet yazılı tarihten önce başlamıştır. Arkeolojik araştırmalarda eski Mısır’da İbraniler ve Fenikeliler de hatta Amerika kıtasındaki eski Aztekler’de sünnet işleminin uygulandığı gösterilmiştir. Tarihte Sünnet, tasvirleri taş devrine ait mağara çizimlerin de ve yaklaşık 6000 yıl önce eski Mısır dönemine ait Ankh-Mahor tapınağında duvar resimlerinde görülmektedir. Milat’tan önce 4000 yılında Firavun ikinci Ramses’in oğlunun sünnet edildiğine dair belgeler vardır. Kipti kelimesi çocuklarını sünnet ettirdikleri için Mısırlılara Yunanlılar tarafından verilmiş bir isimdir. Eski Mısır’da sünnetin hijyen için yapıldığı düşünülmektedir.

Mısır toplumunda dini inançlar gereği bedenin, yiyeceklerin ve evlerin çok temiz olması gerekiyordu. Vücuttaki kılların traş edilmesi, günde iki defa banyo edilmesi, suların kaynatılarak içilmesi yaygın uygulamalardı. 12 yaşına gelmiş erkek çocuklar sünnet edilirdi. Sünnet hijyen yanında ahlaki, ruhani ve entelektüel gelişimin bir parçası olarak görülüyordu. Antik Mısır’da esir alınmış savaşçılar köleliğe alınmadan önce sünnet edilirdi. Esir edilen Musevilerin bu şekilde sünneti benimsedikleri düşünülmektedir. Zamanla da sünnet Musevilik dini uygulamalarına dahil edilerek Tanrı ile insan arasında bir anlaşma olarak kabul edilmiştir.

Tarih boyunca sünnet

Tarih boyunca sünnet temizlik, cinsel hayata hazırlanmak, üremek, toplum içinde sosyal prestij kazanmak ve bereket tanrılarına kurban vermek gibi çeşitli sebeplerle yapılmıştır. İlkel toplumlarda sünnet acıya dayanma ve topluma kabul edilme aracı olarak görülüp uygulanmıştır. Ülkemizde de sünnet erkek olmak ve büyümek için yapıldığı çocuklara anlatılmaktadır.

Yahudilikte sünnet erkek çocuğun doğumunun sekizinci gününde yapılan dini bir emirdir. Müslümanlıkta ise farz olmadığı halde Müslümanlığın bir belirtisi olarak değerlendirilmiştir. Sünnetsiz Müslüman erkek düşünülemez ve her erkek çocuk mutlaka Sünnet yapılır. Sünnet Hazreti İbrahim’den beri uygulanan bir gelenek ve uyulması gereken dini bir kural olarak değerlendirilmektedir.
Tıbbi nedenlerle 19. Yüzyılda sünnet yararlı bir girişim olarak kabul edilmiş ve alkolizm, epilepsi, astım İdrar yolu hastalıkları gibi bazı hastalıklardan korunma da yararlı olduğu öne sürülmüştür. Bu yüzden 20. yüzyılın ilk yarısına kadar sünnet özellikle İngilizce konuşan ülkelerde yaygınlaşmıştır.

Daha sonra sünnet derisinin önemini vurgulayan makaleler yazılmış ve çocuk hastalıkları dernekleri rutin sünneti tavsiye etmekten vazgeçmişlerdir. Sünnet yapılma oranları da azalmıştır. Ancak özellikle sünnetin çocuklarda idrar yolu enfeksiyonlarını azalttığı gözlenmesiyle 1989 yılında Amerikan Çocuk Hastalıkları Akademisi yeni bir bildirge ile sünnet kararını ailelere bırakmıştır. Sünnet konusunda tarafsız kalmıştır.

Günümüzde sünnet

Günümüzde sünnet esas olarak Musevi ve İslam toplumlarında uygulanmaktadır. Musevilik inancında yaradılış kitabına göre Tanrı İbrahim’e kendisini ve erkek çocuğunu sünnet etmesini emretmiştir. İslamiyet inancında ise sünnet işlemi peygamberin sözleri ve davranışları ile belirlenen bir kavram üzerine kurulmuştur. İslamiyet’te belirli bir sünnet yaşı yoktur. İslamiyet’te sünnet kesin bir emir değildir. Simgesel bir önemi vardır. Uygulamada ise her Müslüman çocuk mutlaka sünnet olmaktadır. Müslümanların kutsal kitabında sünnetle ilgili herhangi bir ifade yer almaz.

Sünnet bazı ataerkil toplumlarda erkekliğin bir gerekliliği olarak görülür. Hatta sünnet olmayan erkeklere evlenme hakkı verilmez. Erkeklerin sünneti Yahudi inancında mecburidir.

Op. Dr. Muzaffer Zorlu
Çocuk Cerrahi Uzmanı
Antalya Sünnet ve Çocuk Cerrahi